โลกธาตุ ในทางพระพุทธศาสนา

โลกธาตุ ในทางพระพุทธศาสนานั้น

---มีแสนโกฏิจักรวาลหรือ 1ล้านล้านจักรวาล คือ แบ่งเป็น

---1.จักรวาลขนาดเล็ก (เช่น สุริยจักรวาล)

---2.จักรวาลขนาดกลาง (เช่น กาแล็คซี่)

---3.จักรวาลขนาดใหญ่ (เอกภพ )

---1.หนึ่งพันจักรวาลขนาดเล็ก เป็น หนึ่งโลกธาตุขนาดเล็ก

---2.หนึ่งพันจักรวาลขนาดกลาง เป็น หนึ่งโลกธาตุขนาดกลาง

---3.หนึ่งพันจักรวาลขนาดใหญ่ เป็น หนึ่งโลกธาตุขนาดใหญ่

*ดังนั้น...

---1.หนึ่งพันจักรวาลขนาดเล็ก เป็น หนึ่งจักรวาลขนาดกลาง

---2.หนึ่งพันจักวาลขนาดกลาง เป็น หนึ่งจักรวาลขนาดใหญ่

*และ...

---1.หนึ่งพันโลกธาตุขนาดเล็ก เป็น หนึ่งโลกธาตุขนาดกลาง

---2.หนึ่งพันโลกธาตุขนาดกลาง เป็น หนึ่งโลกธาตุขนาดใหญ่

---โลกธาตุขนาดใหญ่ มีหนึ่งพันโลกธาตุ เมื่อรวมจักรวาลทั้งสิ้น จะได้แสนโกฏิจักรวาล (1000000000000)

---เวลาถือกำเนิดจนสิ้นสลายไปของจักรวาลขนาดเล็กเป็น1จุลกัปป์ จักรวาลขนาดเล็กแตก 7 ครั้งในครั้งที่8จักรวาลขนาดกลางจะแตกเรียกมัชฌิมกัปป์ จักรวาลขนาดกลางแตก 7 ครั้งในครั้งที่ 8 จักรวาลขนาดใหญ่จะแตกเรียกมหากัป จักรวาลขนาดเล็กแตกด้วยธาตุไฟ จักรวาลขนาดกลางแตกด้วยธาตุน้ำ จักรวาลขนาดใหญ่แตกด้วยธาตุลม

---ในวันสิ้นโลกในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนากล่างว่าดวงอาทิตย์จะมีขนาดใหญ่ขึ้น 7 เท่า หรืออาจมี 7 ดวง (ในคัมภีร์ สัตต แปลว่า 7 อาจ 7 เท่า หรือ 7 ดวงก็ได้)

---พระพุทธองค์ทรงตรัสแสดงบอกลักษณ์ของโลกนี้ ว่า มหาปฐพีนี้ตั้งอยู่บนน้ำ (แผ่นดินและมหาสมุทร) น้ำตั้งอยู่บนลม (มหาสมุทรและชั้นบรรยากาศ) ลมตั้งอยู่บนอากาศ (ชั้นบรรยากาศและอวกาศ) สมัยที่ลมใหญ่พัด เมื่อลมใหญ่พัดอยู่ย่อมยังน้ำให้ไหว น้ำไหวแล้ว ย่อมยังแผ่นดินให้ไหว.

*โลกธาตุ

---ในห้วงอวกาศนั้น  มีจักรวาลหรือจะ  เรียกอีกชื่อว่า  โลกธาตุ  อยู่มากมายจำนวนนับไม่ถ้วน   เท่าที่นักวิทยาศาสตร์   นักดาราศาสตร์ค้นคว้าได้ขณะนี้ ยังไม่พบดาวดวงอื่น  นอกจากโลกของเราที่มีสิ่งมีชีวิตอยู่  แต่ในความรู้อันไม่มีขอบเขตของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทุกพระองค์และด้วยญาณทัสสะอันบริสุทธิ์  ทรงพบว่าในแต่ละจักรวาล มีโลกมนุษย์อยู่อย่างเรา ๆ นี้ ๔ โลก  มีโลกที่มีความเป็นอยู่ประณีตไม่ยุ่งเกี่ยวกับกามคุณ  มีอารมณ์ทางจิตอยู่อย่างเดียวตลอดเวลาอีก ๒๐ โลก เรียกว่า พรหมโลก  ส่วนโลกที่มีความเป็นอยู่  เดือดร้อน มีอยู่ ๔ แห่ง คือ โลกนรก โลกเปรต อสุรกาย และดิรัจฉาน รวมทั้งหมดเป็น ๓๑ โลก  ที่เรียกว่า ๓๑ ภูมิ หรือเรียกย่อว่า ไตรภูมิ

---สรรพสัตว์ที่เกิดในภูมิต่างๆ ทั้ง ๓๑ ภูมินี้ สายตาของมนุษย์มองเห็นได้เพียง ๒ ภูมิคือ  สัตว์ที่เป็นมนุษย์ด้วยกันและสัตว์ดิรัจฉานบางจำพวก  ส่วนสรรพชีวิตในภูมิอื่นๆ สายตาของมนุษย์มองไม่เห็น  จะเห็นได้เฉพาะผู้ฝึกจิตไว้ดีดังที่กล่าวมาข้างต้นเท่านั้น   มีอยู่บ้างนานๆ ครั้งที่เครื่องมือของมนุษย์ เช่น  กล้องถ่ายรูป ถ่ายภาพสัตว์ที่เป็นเปรต หรืออสุรกายได้บ้าง  แต่ไม่ชัดเจนนัก  

---ความจริงในบรรดาดวงดาวทั้งหลาย  ที่นักดาราศาสตร์ค้นพบว่า ไม่มีสิ่งชีวิตอยู่เพราะเข้าใจเอาว่าสิ่งชีวิตมีเพียงมนุษย์และสัตว์ ถ้านักดาราศาสตร์หรือนักวิทยาศาสตร์ เหล่านั้นสามารถฝึกจิตให้มีคุณภาพพิเศษดังกล่าวไว้ได้   ก็ย่อมจะเห็นสิ่งมีชีวิตมากมายอยู่ในดวงดาวเหล่านั้น เพียงแต่ร่างกายของสัตว์เหล่านั้นโปร่งใสจนสายตาของมนุษย์มองไม่เห็น เราเรียกกันว่า กายทิพย์  ซึ่งจัดอยู่ในเทวภูมิชั้นที่หนึ่ง  สัตว์ที่มีกายทิพย์เหล่านี้ มีที่อยู่บนดวงดาวต่างออกไปอีกมิติหนึ่ง  ที่อยู่เหล่านั้นสุขสบายจนเรียกกันว่าเป็นสมบัติทรัพย์   

---โดยไม่เกี่ยวกับเนื้อดินหรือหินที่เห็นได้ด้วยตามนุษย์  ในดวงดาวนั้น ๆ เป็นมิติละเอียดที่ซ่อนอยู่ในของหยาบ  ในจักรวาลหนึ่งๆ มีดวงดาวชนิดต่างๆ นับไม่ถ้วน  ดวงดาวเหล่านี้ไม่มีดวงใดว่างเปล่า ไร้สิ่งมีชีวิตเลยแม้แต่ดวงเดียว  ไม่ว่าดวงดาวนั้นจะลุกโพลงเป็นเปลวไฟอยู่ หรือเต็มไปด้วยน้ำแข็งเย็นเฉียบ มิติหยาบกับมิติละเอียดไม่มีสิ่งใดสัมพันธ์กัน  จะเกี่ยวข้องก็เพียงมีสถานที่ตั้งเป็นที่แห่งเดียวกันเท่านั้นเอง ความร้อนเย็นมีอากาศ หรือไม่มีของมิติหยาบไม่กระทบกระเทือนมิติละเอียด

---นักดาราศาสตร์อาจจะแบ่งดวงดาวออกเป็นกาแล็กซี เป็นหมวดหมู่ตามที่เห็นว่าเหมาะสม เท่าที่ค้นพบขึ้นมาจากเครื่องมือทางวิทยาศาสตร์  แต่ญาณทัสสนะของจิต แบ่งขอบเขตของห้วงอวกาศเป็นจักรวาล   แต่ละจักรวาลมีส่วนประกอบอย่างเดียวกันหมด คือประกอบด้วย  ๓๑  ภูมิ ที่ตั้งของภูมิเรียกว่า  ภพ  มีลักษณะเดียวกันทุกประการ กล่าว โดยย่อคือ

---๑ .ขอบเขตของจักรวาล  มีรูปร่างเหมือนทรงกระบอก  มีภูเขาล้อมรอบ

---๒ .ตรงกลางมีภูเขาเป็นแกน  รูปร่างเหมือนกลอง ตรงฐานภูเขามีภูเขา  ๓ ลูกเป็นเส้ารองรับ  ภูเขาที่เป็นแกนจักรวาลนี้มีชื่อเสียงเรียกว่า   “ เขาสิเนรุ”   หรือ   “ เขาพระสุเมรุ”

---๓ .มีภูเขารอบเขาสิเนรุอีก ๗ รอบ ระหว่างรอบมีน้ำทะเลคั่นอยู่ทุกรอบ

---๔ .พ้นจากภูเขาทั้ง  ๗  รอบ  เป็นทะเลใหญ่ เป็นทั้งตั้งขอโลกมนุษย์ ทิศละ ๑  แห่งรอบเขาสิเนรุ

---๕.มีดวงอาทิตย์  ๑  ดวง และดวงจันทร์  ๑  ดวง  ลอยอยู่ระดับกึ่งกลางระหว่างระดับพื้นทะเลกับยอดเขาสิเนรุ

---๖.ฐานล่างที่รองรับจักรวาลไว้  ชั้นแรกเป็นพื้นดิน  ถัดจากดินเป็นน้ำ ถัดจากน้ำจึงเป็นลม  ต่อจากลมเป็นความว่างเปล่า  มีแต่ความมืด

*ภูมิต่างๆ ตั้งอยู่ดังนี้

---๑.มนุสสภูมิ  อยู่ตรงกับไหล่เขาสิเนรุ ทิศละ  ๑  แห่ง  เรียกว่า “ ทวีป”

---ไหล่เขาซีกตะวันออกเป็นเงิน  แสงสีเงินสะท้อนไปยังทวีปซีกนั้นชื่อ ปุพเพวเทหทวีป

---ไหล่เขาซีกทิศใต้เป็นมรกต แสงสีเขียวสะท้อนไปยังทวีปซีกนั้นชื่อ ชมพูทวีป คือโลกที่เรากำลังอาศัยอยู่ขณะนี้

---ไหล่เขาซีกทิศตะวันตกเป็นแก้วผลึก สีใสๆ สะท้อนไปยังทวีปซีกนั้นชื่อ อปรโคยานทวีป

---ส่วนไหล่เขาซีกทิศเหนือเป็นทองคำ แสงสีทองสะท้อนไปยังทวีปซีกนั้นชื่อ อุตตรกุรุทวีป

---๒.ใต้ภูเขาสามเส้าที่รองรับเขาสิเนรุ  เป็นอุโมงค์ใหญ่ มีที่อยู่สุขสบายเป็น  อสูรพิภพ  ใต้อสูรพิภพลงไปเป็นที่ตั้งของนรกใหญ่ทั้ง  ๘  ขุม ( ภาคปฏิบัติ : ภาคปริยัติกล่าวว่า มหานรกอยู่ใต้แผ่นดิน ตรงกับชมพูทวีป)

---๓.ที่อยู่ของพวกเปรต อสุรกาย และดิรัจฉานส่วนใหญ่  อยู่ที่ชมพูทวีป  ดิรัจฉานชั้นดีอยู่ที่ป่าหิมพานต์  ( แถบภูเขาหิมาลัย ในประเทศอินเดีย)   เป็นพวกกายละเอียดไม่เห็นด้วยตามนุษย์

---๔.รอบเขาสิเนรุ  เป็นที่อยู่ของเทวดาชั้นที่  ๑  ชื่อ   จาตุมหาราชิกา มีหลายประเภท  มีทั้งที่อยู่บนพื้นดิน  อยู่บนต้นไม้ และอยู่ในอากาศ  บางพวกก็อยู่ปนกับที่อยู่ของมนุษย์ในชมพูทวีป  พวกที่อยู่ตามดวงดาวทั้งหลายเป็นอากาศเทวดา   จัดอยู่ในชั้นที่  ๑  เหมือนกัน

---๕.บนหน้าตัดของเขาสิเนรุ  เป็นที่ตั้งของเทวดาชั้นที่  ๒  ดาวดึงส์  ( พวกอสูรที่ใต้เขาสิเนรุ จัดอยู่ในเทวดาประเภทนี้)

---๖.เทวดาชั้นที่  ๓  ขึ้นไปจนถึงชั้นที่  ๖  อยู่เหนือดาวดึงส์ขึ้นไปทั้งหมดตามลำดับ ล้วนแต่มีวิมานลอยอยู่ในอากาศ ไม่ตั้งอยู่ตามดวงดาว เพราะเป็นที่สูงกว่าที่อยู่ของดวงดาวต่าง ๆ  มาก

---๗.พรหมโลก   อยู่เลยเทวดาชั้นที่  ๖  ขึ้นไป

---ภพ ต่าง ๆ  อันเป็นที่ตั้งของภูมิเหล่านี้   เกิดขึ้นเองตามความจำเป็น   เปรียบเหมือนการสร้างบ้านเรือน   เมื่อต้องการรับประทานอาหาร เราก็ต้องมีห้องครัว  ห้องรับประทานอาหาร  เมื่อต้องขับถ่ายอุจจาระ  เราก็ต้องมีห้องน้ำส้วม ต้องรักษาร่างกายให้สะอาดก็ต้องมีห้องอาบน้ำ ต้องการพักผ่อนก็ต้องมีห้องนั่งเล่น ห้องนอน หรือแม้กระทั่งห้องรับแขกตามฐานะของเจ้าของบ้าน ฉันใด

---ภพก็เกิดขึ้น ตามความจำเป็นของสรรพสัตว์ เพราะเมื่อสัตว์ถูกกิเลสบีบคั้นใจ สัตว์ก็จะลงมือกระทำกรรมชนิดต่างๆ ตามความบีบคั้นนั้น( กรรม แปลว่า การกระทำทางกาย วาจา และใจ)

*เมื่อทำกรรมสำเร็จลง

---จะเป็นกรรมดีก็ตาม กรรมชั่วก็ตาม หรือไม่ดีไม่ชั่วก็ตามผลของกรรมจะเกิดตามมา ภพเป็นที่รองรับสรรพชีวิตตามภูมิ ( หมายถึงสภาวะทางวิญญาณ) ตามผลกรรมเหล่านั้น.

........................................................................

ขอขอบคุณแหล่งข้อมูล

อ้างอิง...จูฬนีสูตร สุตตันตะปิฎก อังคุตตรนิกาย ติกนิบาต เล่ม 1 ภาค 3 หน้า 431

สุริยสูตร พระสุตตันตปิฎก อังคุตรนิกาย สัตตก-อัฏฐก-นวกนิบาต เล่ม ๔ - หน้าที่ 214

สุตตันตปิฎก ทีฆนิกาย มหาวรรค มหาปรินิพพาน

รวบรวมโดย...แสงธรรม

อัพเดทรอบที่ 6 วันที่ 26 สิงหาคม 2558