พระอรหันต์ ๔ ประเภท

 พระอรหันต์  ๔  ประเภท

---“ภิกษุทั้งหลาย พระขีณาสพทั้งหลายนั้นไม่ยินดีในกามสุข  ไม่เสพกาม  เปรียบเสมือนหยาดน้ำ  ตกลงบนใบบัวแล้ว ไม่ติดอยู่  ย่อมกลิ้งตกไป”

---นตฺถิ เสยฺโยว ปาปิโย    จิตที่บริสุทธิ์หลุดพ้นเรียบร้อยแล้วนั้นเสมอกันหมด  นอกนั้นมีความเหลื่อมล้ำต่ำสูงต่างกัน  ภูมิของศาสดาก็รู้ลึกซึ้งกว้างขวาง  เต็มภูมิของศาสดาสาวกแต่ละองค์ๆ  ก็เป็นตามนิสัยวาสนาของตนที่สร้างมามากน้อย  กว้าง แคบเป็นลำดับมา

---เพราะฉะนั้น ท่านถึงยกพระอรหันต์ขึ้นเป็น  ๔  ประเภทด้วยกัน

*สุกขวิปัสสโก

---การปฏิบัติอย่างเรียบๆ ราบๆ ไปเรื่อยๆ สม่ำเสมอไปเรื่อย    วิปัสสโก    เกี่ยวกับเรื่องวิปัสสนา สติปัญญาติดตามฆ่ากิเลสเรียบไปเลย  รู้อย่างสงบ  สบาย ไม่กระทบกระเทือน ไม่ตื่นไม่เต้นเกี่ยวกับเรื่องธาตุ  เรื่องขันธ์มากนัก ภูมิจากนั้นกระเทือนธาตุขันธ์ กระเทือนจิตใจเป็นพักๆ  การบำเพ็ญกิเลส   มีหลายคลื่น   ธรรมะต้องมีหลายคลื่น ด้วยกัน รับกัน ตอบรับกัน ฟัดกันบนเวที

---สำหรับสุกขวิปัสสโก รู้สึกท่านจะไปอย่างเรียบๆ แต่เราเล็งเอาตามศัพท์ที่ท่านแปลออกมา แล้วการปฏิบัติของเรามันก็เข้ากันทุกอย่าง  เพราะฉะนั้น เราจึงไม่สงสัยที่เทียบเคียงเหล่านี้   สุกขวิปัสสโก  ผู้ที่รู้อย่างสงบเรียบไปเลย ได้แก่ประเภทที่ ๑

*เตวิชโช

---บรรลุแล้วยังได้วิชชา ๓  , ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ ระลึกชาติย้อนหลังได้  , จุตูปปาตญาณ  , อาสวักขยญาณ

*ฉฬภิญโญ

---ได้อภิญญา๖ นี่หมายถึงกรณีพิเศษ เครื่องประดับท่านเป็นพิเศษๆ ไป

---ลำดับที่   ๔   นี่เรียกว่าสุดยอดบารมีของพระอรหันต์ท่าน จตุปฏิสัมภิทัปปัตโต    เรียกว่า  ผู้แตกฉานมาก  ,   อัตถปฏิสัมภิทา   ธัมมปฏิสัมภิทา,  นิรุตติปฏิสัมภิทา,  ปฏิภาณปฏิสัมภิทา,   นี้แตกฉานหมด  นี่เรียกว่า  "จตุปฏิสัมภิทัปปัตโต"  อรหันต์ประเภทที่ ๔ เครื่องประดับของท่านเรียกว่าหยดย้อยมากทีเดียว  นี่ก็คือเป็นไปตามความปรารถนาของท่าน

---เวลาท่านปรารถนา  เช่น  ความวิมุตติหลุดพ้นต้องการด้วยกัน  แต่มีความปรารถนาปลีกย่อยในเครื่องประดับ  เหมือนต้นไม้  ต้นลำของมันเป็นต้นไม้ชนิดเดียวกันก็ตาม แต่กิ่งก้านสาขาแตกแขนงไป   จะต่างกันๆ  มีลักษณะต่างกันอย่างนั้น

*อรหันต์  ๔  นี้เหมือนกัน  หลักของอรหันต์นั้นก็ได้แก่ 

---ผู้สิ้นจากกิเลสด้วยกันเรียบร้อยแล้ว นี่เสมอกันหมด เรียกว่า  ต้นลำ   ทีนี้กิ่งก้านสาขาที่แตกออกไปก็แตกไปเป็น  สุกขวิปัสสโก,  เตวิชโช, ฉฬภิญโญ, จตุปฏิสัมภิทัปปัตโต ๔ ประเภท     แยกสาขา คือกิ่งก้านของท่านออกไปตามนิสัยวาสนาที่ผู้มีความปรารถนาอย่างไรๆ  เป็นเครื่องประดับความบริสุทธิ์ ท่านก็ปรารถนามา  เวลาสำเร็จแล้ว กิ่ง ก้าน สาขาดอก ใบ ซึ่งเป็นความปรารถนาปลีกย่อยก็รวมๆ  เป็นกิ่งเป็นก้านสวยงามตามนิสัยวาสนาของท่านที่ได้ทำความปรารถนามา นี่อรหันต์ ๔

---ท่านทั้งหลายให้ทราบเสียนะ ว่าอรหันต์ ๔ อยู่ในศาสนาพระพุทธเจ้า ที่เป็นต้นลำของพุทธศาสนาเรียกว่า  "ชั้นเอกอุ"  ในสามแดนโลกธาตุ  ไม่มีศาสนาใดที่จะเทียบเสมอเหมือนพุทธศาสนาได้เลย เป็นศาสนาคู่โลกคู่สงสารจริงๆ ไม่บกพร่องเลย

---นี่เป็นอันหนึ่ง  คือ พระพุทธเจ้าทุกพระองค์ทรงสมบูรณ์อรรถธรรมทั้งหลายเต็มภูมิของศาสดา   จากนั้นก็มาสอนสาวก  นี่คือ  ออกจากพุทธศาสนา,  พอแตกออกมาก็เป็นสาวกบารมีญาณ,  สาวกทั้งหลายไปศึกษาอบรมจากท่าน  แตกกระจัดกระจายออกมาเป็นมรรค  เป็นผล   แตกกระจัดกระจายไปหมดจากพุทธศาสนา  เรื่อยมาจนกระทั่งบัดนี้  เมื่อยังมีผู้ปฏิบัติตามหลักศาสนธรรมอยู่  มรรคผลนิพพานจะกระจายอยู่อย่างนี้ ตลอด

*สรุปก็คือ....

 ---"พระอรหันต์ทุกประเภทบรรลุทั้งเจโตวิมุตติ ทั้งปัญญาวิมุตติ 

---อนาสวํ  เจโตวิมุตฺตึ  ปญฺญาวิมุตฺตึ  ทิฏเฐว  ธมฺเม  สยํ  อภิญฺญา  สจฺฉิกตวา  อุปฺปสมฺปชฺช วิหรติ      พระบาลีนี้แสดงว่าพระอรหันต์ทั้งหลายไม่ว่าประเภทใดย่อมบรรลุทั้งเจโตวิมุตติ ทั้งปัญญาวิมุตติ...ที่ปราศจากอาสวะในปัจจุบัน  หาได้แบ่งแยกไว้ว่า

---ประเภทนั้นบรรลุแต่เจโตวิมุตติ หรือปัญญาวิมุติไม่    ที่เกจิอาจารย์แต่งอธิบายไว้ว่า เจโตวิมุตติเป็นของพระอรหันต์ผู้ได้สมาธิก่อน   ส่วนปัญญาวิมุตติเป็นของพระอรหันต์สุกขวิปัสสกผู้เจริญวิปัสสนาล้วนๆ นั้นย่อมขัดแย้งต่อมรรค มรรคประกอบด้วยองค์ ๘ มีทั้ง

---สัมมาทิฏฐิ  ทั้งสัมมาสมาธิ   ผู้จะบรรลุวิมุตติธรรมจำต้องบำเพ็ญมรรค ๘   บริบูรณ์  มิฉะนั้น   ก็บรรลุวิมุตติธรรมไม่ได้ ไตรสิกขาก็มีทั้งสมาธิ ทั้งปัญญา อันผู้จะได้อาสวักขยญาณจำต้องบำเพ็ญไตรสิกขาให้บริบูรณ์ทั้ง ๓ ส่วน

---ฉะนั้น  จึงว่า พระอรหันต์ทุกประเภทต้องบรรลุทั้งเจโตวิมุตติ ทั้งปัญญาวิมุตติด้วยประการฉะนี้แลฯ

...............................................................................

ขอขอบคุณแหล่งข้อมูล

รวบรวมโดย...แสงธรรม

 (แก้ไขแล้ว รดา)

อัพเดทรอบที่ 6 วันที่ 26  สิงหาคม 2558